O teatro galego durante o franquismo: o Premio Castelao (1964-1967)

Autores/as

DOI: https://doi.org/10.6018/ER.606751
Palabras clave: Teatro galego, Premio Castelao, Agrupación Cultural O Galo, Campaña do Peso, Franquismo, Grupo Galaxia

Agencias de apoyo

  • Este artigo inscríbese no proxecto de investigación 'Recuperación do patrimonio teatral da Galiza 4 (1936-1973): emigración, exilio e resistencia interior' (PID2020-115649RB-I00) subsidiado por MCIN/AEI/10.13039/501100011033.

Resumen

O Premio Castelao foi convocado en 1964 pola Agrupación Cultural O Galo, constituída por estudantado universitario compostelán, como reacción á ausencia dunha modalidade en lingua galega no II Premio Nacional de Teatro Universitario convocado polo SEU. Para conseguir a dotación do premio organizouse unha cuestación popular, a Campaña do Peso. O premio terá catro convocatorias e concitará a adhesión das novas xeracións mais tamén das provenientes do galeguismo republicano organizadas agora no grupo Galaxia. O certame vincularase á estratexia de institucionalización da cultura galega articulada arredor do Día das Letras Galegas, creado en 1963. A investigación sobre o Premio Castelao permite tamén descubrir obras inéditas e non representadas, e completar así a historia do teatro galego durante o franquismo.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Biografía del autor/a

Teresa López, Universidade da Coruña

Teresa López es licenciada en Filología Hispánica por la Universidade de Santiago de Compostela y doctora en Filología Hispánica (Gallego-Portugués) por la Universidade da Coruña con premio extraordinario. En la actualidad es profesora de Filologías Gallega y Portuguesa en el Departamento de Letras de la Universidade da Coruña.

Su actividad investigadora está centrada en la literatura gallega contemporánea, especialmente en la difusión y en la recreación de la lírica medieval, en la recuperación y en la edición de textos inéditos o desconocidos y en el Rexurdimento, asuntos sobre lo que ha publicado monografías (Névoas de antano. Ecos dos cancioneiros galego-portugueses na Galiza do século XIX, 1991, I Premio de Investigación Lingüística e Literaria Carvalho Calero; O neotrobadorismo, 1997; Sementeira de ronseis. Cinco poetas da vangarda, 2000), ediciones filológicas (A costureira d’aldea de Manuel Lugrís Freire, 2006; O frade das dúas almas de Xosé Tobío Mayo, 2009) y numerosos artículos y capítulos de libro. En la actualidad trabaja en la recuperación del patrimonio teatral gallego del período 1936-1973.

Participante e investigadora principal en proyectos de investigación de convocatorias competitivas, desde enero de 2019 coordina el grupo de investigación ILLA (Investigación lingüística e literaria galega) que obtuvo en 2020, y ha renovado en 2023, una de las ayudas de la Xunta de Galicia para la consolidación y estructuración de unidades de investigación competitivas. Es codirectora de la Revista Galega de Filoloxía y responsable de la serie Outras literaturas dramáticas de la Biblioteca-Arquivo Francisco Pillado Mayor.

Fue decana de la Facultad de Filología (2005-2013) y directora del Departamento de Letras (2017-2024), y actualmente es Vicerrectora de Profesorado de su universidad.

Citas

Allegue, G. (1993). Eduardo Blanco Amor. Diante dun xuíz ausente. Nigra.

Alonso Nogueira, A. (2009). Blanco Amor e a constitución do campo literario galego durante os anos de Galaxia. Grial, 184, 28-35.

Barros, T. (1972). O Dragón. Traxicomedia nun acto. Grial, 38, 438-468.

Caamaño, M. (2012). O movemento asociativo galeguista no franquismo. En R. Gurriarán. (Ed.). Un canto e unha luz na noite. Asociacionismo cultural en Galicia (1961-1975) (pp. 17-21). CCG / Asociación 10 de marzo.

Carvalho Calero, R. (1982). O teatro galego e o I Certame Literario do Miño. En R. Carvalho Calero. Libros e autores galegos. Século XX (pp. 384-392). Fundación Pedro Barrié de la Maza, Conde de Fenosa.

Carvalho Calero, R. (1988). O Galo e os concursos de teatro. El Correo Gallego, 10/1/1988.

De la Peña, A. (1963). Cando morren os farois. Mecanoscrito inédito.

Fernández Pérez-Sanjulián, C. (Dir.) (2014). Cartonajes Anmi. Edición en Galiza durante a etapa franquista. https://ediciongalizafranquista.udc.gal/editora/1030; 27/10/2023

Fondo documental da Agrupación Cultural O Galo. Consello da Cultura Galega.

García Negro, P. (2022). Unha obra teatral inédita de Manuel María. En C.C. Biscainho-Fernandes. (Ed.). Elsinor no Finis Terrae. Estudos transversais sobre teatro galego (pp. 55-79). Peter Lang.

González-Millán, X. (1994). Literatura e sociedade en Galicia (1975-1990). Xerais.

Lourenzo, M. (2012). Desembarco. En R. Gurriarán (Ed.). Un canto e unha luz na noite. Asociacionismo cultural en Galicia (1961-1975) (pp. 35-37). CCG / Asociación 10 de marzo.

Manuel María (2018). Obra teatral. Introdución, edición e notas de M. P. García Negro. Fundación Manuel María de Estudos Galegos.

Mariñas del Valle, X. (1965). A revolta e outras farsas. Galaxia.

Mejuto Quintela, J. (1962). El año teatral en Compostela. Y II.-La Escuela Teatral O Galo, el hecho de mayor significación para el Teatro Gallego en Compostela, en 1961. La Noche 1/1/1962.

Queizán, M. X. (2018). Vivir a galope. Xerais.

Ruibal, E. (2012). Asociacionismo e teatro en Galicia. En R. Gurriarán. (Ed.). Un canto e unha luz na noite. Asociacionismo cultural en Galicia (1961-1975) (pp. 117-123). CCG / Asociación 10 de marzo.

Santamarina, A. (2012). O Galo, 1961. En R. Gurriarán. (Ed.). Un canto e unha luz na noite. Asociacionismo cultural en Galicia (1961-1975) (pp. 23-29). CCG / Asociación 10 de marzo.

Tato Fontaíña, L. (2000). O teatro desde 1936. En A. Tarrío Varela. (Ed.). Galicia. Literatura. XXXIII A literatura de 1936 ata hoxe (pp. 442-551). Hércules de Edicións.

Torres, X. (1968). Un hotel de primeira sobre o río. Galaxia.

VV. AA. (1991). A Agrupación Cultural O Facho. A Coruña na cultura galega. Venus Artes Gráficas.

Publicado
30-01-2025 — Actualizado el 31-01-2025
Versiones
Cómo citar
López, T. (2025). O teatro galego durante o franquismo: o Premio Castelao (1964-1967). Estudios Románicos, 34. https://doi.org/10.6018/ER.606751 (Original work published 30 de enero de 2025)