Lengua y justicia: los debates sobre el valor de las lenguas
Organismes de soutien
- Este trabajo ha sido financiado por el programa Horizonte 2020 de la Unión Europea en virtud del acuerdo de financiación Marie Skłodowska-Curie número 892537
Résumé
Resumen: ¿Cómo se debería gestionar la diversidad lingüística? ¿Qué criterios de justicia deberían guiar nuestras instituciones? Desde la filosofía política se ha abordado esta cuestión a través de las discusiones sobre justicia lingüística. Mi objetivo con este artículo es triple. Primero, introducir al mundo académico en lengua castellana una revisión exhaustiva y sistemática de las discusiones sobre justicia lingüística, hasta ahora relativamente ausentes. Segundo, argumentar que existen razones para incluir tanto los intereses pragmáticos como los de identidad en nuestras discusiones sobre justicia lingüística. Y finalmente, argumentar que existe una nueva línea de investigación que critica el enfoque eminentemente distributivo de la mayoría de las teorías de la justicia lingüística. La lengua, argumentan acertadamente, es un elemento relacional, con implicaciones que van más allá de una mera distribución de intereses y recursos.
Abstract: How should linguistic diversity be managed? What criteria of justice should guide our institutions? Political philosophy has been addressing this issue through discussions on linguistic justice. My goal with this article is threefold. First, to introduce in the academic world written in Spanish a comprehensive and systematic revision of the discussions on linguistic justice, until now relatively absent. Second, to argue that we have reasons to include both pragmatic and identity interests in our discussions of linguistic justice. And finally, to argue that exist a new research pathway that criticizes the eminently distributive approach of most linguistic justice theories. Language, they rightly argue, is a relational element, with implications that go beyond a mere distribution of interests and resources.
Téléchargements
-
Résumé317
-
PDF (Español (España))180
-
HTML (Español (España))16
Références
Anderson, E. (1999). What Is the Point of Equality? Ethics, 109(2), 287–337.
Arteta Aisa, A. (2011). ¿Libertad de Elección Lingüística? Claves de la Razón Práctica, 215, 30–41.
Barry, B. (2001). Culture and equality: An egalitarian critique of multiculturalism, Cambridge, MA: Harvard University Press.
Branchadell, A. (1997). Liberalisme i normalització lingüística, Editorial Empúries.
Cetrà, D. (2019). Nationalism, liberalism and language in Catalonia and Flanders, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
De Schutter, H. (2007). Language Policy and Political Philosophy. On the Emerging Linguistic Justice Debate. Language Problems and Language Planning, 1(31), 1–23.
De Schutter, H. (2008). The Linguistic Territoriality Principle - A Critique. Journal of Applied Philosophy, 25(2), 105–120.
De Schutter, H. (2014). Testing for Linguistic Injustice: Territoriality and Pluralism. Nationalities Papers, 42(6), 1034–1052.
De Schutter, H. (2016). The Liberal Linguistic Turn: Kymlicka’s Freedom Account Revisited. Dve Domovini, 44, 51–65.
De Schutter, H. (2018). “Linguistic justice and English as a lingua franca”, en Kraus P. A. y Grin, F., The politics of multilingualism. Europeanisation, globalisation and linguistic governance (pp. 167–199), Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
De Schutter, H. (2021). Personality and Territoriality in Theory and in Belgium. Language Problems and Language Planning, 45(2), 218–238.
Grin, F. (2006). “Economic considerations”, en Ricento, T., An introduction to language policy. Theory and method (pp. 77–94), Oxford: Blackwell Publishers.
Kymlicka, W. (1995). Multicultural Citizenship. A Liberal Theory of Minority Rights, Oxford: Oxford University Press.
Laponce, J. (1984). Langue et territoire, Quebec: Presses de l’Université Laval.
Lewis, H. (2017). Realising Linguistic Justice: Resources versus Capabilities. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 38(7), 596–606.
López Basaguren, A. (2007). Las Lenguas Oficiales entre Constitución y Comunidades Autónomas: ¿Desarrollo o Transformación del Modelo Constitucional? Revista Española de Derecho Constitucional, 79, 83–112.
Margalit, A., y Raz, J. (1995). “National self-determination”, en Kymlicka, W., The rights of minority cultures (pp. 79–92), Oxford: Oxford University Press.
McRae, K. (1975). The Principle of Territoriality and the Principle of Personality in Multilingual States. International Journal of the Sociology of Language, 4, 33–54.
Miller, D. (1995). On nationality, Oxford: Oxford University Press.
Morales-Gálvez, S. y Riera-Gil, E. (2019). Què Són Polítiques Lingüístiques Justes? Els Paradigmes Actuals de la Justícia Lingüística. Revista d’Estudis Autonòmics i Federals – Journal of Self-Government, 30, 25-56.
Morales-Gálvez, S. y Cetrà, D. (2022). Regulating Language: Territoriality and Personality in Plurinational Spain. Ethnicities, 22(2), 253-273.
Morales-Gálvez, S., De Schutter, H. y Stojanović, N. (2022). “The ontology of the linguistic territoriality principle: A conceptual roadmap”, en Grin, F., Marács, L. y Pokorn, N.K., Advances in interdisciplinary language policy (pp. 344-359), Amsterdam: John Benjamins Publishing.
Musschenga, A. W. (1998). Intrinsic Value as a Reason for the Preservation of Minority Cultures. Ethical Theory & Moral Practice, 1, 201–225.
Ovejero, F. (2008). Las Líneas Rojas del Debate sobre la Lengua. Claves de la Razón Práctica, 187, 68–75.
Patten, A. (2003). “What kind of bilingualism?, en Kymlicka, W. y Patten, A., Language rights and political theory (pp. 296–321), Oxford: Oxford University Press.
Patten, A. (2014). Equal recognition. The moral foundations of minority rights. Princeton: Princeton University Press.
Patten, A., y Kymlicka, W. (2003). “Introduction. Language rights and political theory: Context, issues and approaches”, en Kymlicka, W. y Patten, A., Language rights and political theory (pp. 1–51), Oxfod: Oxford University Press.
Peled, Y. (2020). “Introduction: The idea of language ethics as a field of inquiry”, En Peled, Y. y Weinstock, D., Language ethics (pp. 3–30), Montreal y Kingston: McGill-Queen’s University Press.
Pogge, T. (2003). “Accommodation Rights for Hispanics in the U.S.”, en Kymlicka, W. y Patten, A., Language rights and political theory (pp. 105–122), Oxford: Oxford University Press.
Rawls, J. (1999 [1971]). A theory of justice, Cambridge, MA: Harvard University Press.
Réaume, D. (2003). “Beyond personality: The territorial and personal principles of language policy reconsidered”, en Kymlicka, W. y Patten, A., Language rights and political theory (pp. 271–295), Oxford: Oxford University Press.
Réaume, D., y Green, L. (1991). Bilingualism, Territorialism, and Linguistic Justice. The Network: Newsletter of the Network on the Constitution, 1(3), 9–11.
Riera-Gil, E. (2017). Justícia lingüística i societats mixtes: Una defensa de la pluralitat, Barcelona: Institut d’Estudis de l’Autogovern.
Riera-Gil, E. (2019). The Communicative Value of Local Languages: An Underestimated Interest in Theories of Linguistic Justice. Ethnicities, 19(1), 174–199.
Robichaud, D., y De Schutter, H. (2012). “Language is just a tool! On the instrumentalist approach to language”, en Spolsky, B., The Cambridge handbook of language policy (pp. 124–145), Cambridge, Cambridge University Press.
Rockefeller, S. C. (1994). “Comment”, en Gutmann, A., Multiculturalism and the politics of recognition (pp. 87–98), Princeton: Princeton University Press.
Rubio Marín, R. (2000). Derechos de Grupo de las Minorías Lingüísticas: Reflexiones Teóricas para un Debate Constitucional. Cuadernos de Alzate, 22, 36-64.
Ruiz Soroa, J. M. (2008). “Política Lingüística y Democracia Constitucional”, en Ciudadanos y Libertad (Asociación editora), La política lingüística vasca a debate (pp.9–54), Vitoria-Gasteiz: Hiria Liburuak.
Scheffler, S. (2003). What is Egalitarianism? Philosophy & Public Affairs, 31(1), 5–39.
Schemmel, C. (2011). Distributive and Relational Equality. Politics, Philosophy & Economics, 11(2), 123–148.
Shorten, A. (2022). Multiculturalism: The political theory of diversity today, Oxford: Polity.
Stilz, A. (2009). Civic Nationalism and Language Policy. Philosophy & Public Affairs, 37(3), 257–292.
Stojanović, N. (2010). Une Conception Dynamique du Principe de Territorialité Linguistique. La Loi sur les Langues du Canton des Grisons. Politique et Sociétés, 29(1), 231–259.
Tamir, Y. (1993). Liberal nationalism, Princeton: Princeton University Press.
Tasa Fuster, V. (2019). Llengua i estat. Suïssa i Espanya davant la diversitat lingüística, Valencia: Publicacions Universitat de València.
Taylor, C. (1994). “The politics of recognition”, en Gutmann, A., Multiculturalism: Examining the politics of recognition (pp. 25–73), Princeton: Princeton University Press.
Toscano, M. (2011). What Kind of Values Do Languages Have? Means of Communication and Cultural Heritage. Redescriptions. Yearbook of Political Thought, Conceptual History and Feminist Theory, 15(1), 171–184.
Toscano, M. (2018). “Constitución y políticas lingüísticas”, en López, I., Constitución española de 1978: Vigencia y desafíos 40 años después (pp. 59–86), Pamplona: Thomson Reuters Aranzadi.
Van Parijs, P. (2011). Linguistic justice for Europe and for the World, Oxford: Oxford University Press.
Vergés Gifra, J. (2014). La nació necessària, Barcelona: Angle Editorial.
Weinstock, D. (2003). “The antinomy of language policy”, en Kymlicka, W. y Patten, A., Language rights and political theory (pp. 250–270), Oxford: Oxford University Press.
© Daimon 2025

Cette œuvre est sous licence Creative Commons Attribution - Pas d’Utilisation Commerciale - Pas de Modification 3.0 non transposé.
Las obras que se publican en esta revista están sujetas a los siguientes términos:
1. El Servicio de Publicaciones de la Universidad de Murcia (la editorial) conserva los derechos patrimoniales (copyright) de las obras publicadas, y favorece y permite la reutilización de las mismas bajo la licencia de uso indicada en el punto 2.
2. Las obras se publican en la edición electrónica de la revista bajo una licencia Creative Commons Reconocimiento-NoComercial-SinObraDerivada 3.0 España (texto legal). Se pueden copiar, usar, difundir, transmitir y exponer públicamente, siempre que: i) se cite la autoría y la fuente original de su publicación (revista, editorial y URL de la obra); ii) no se usen para fines comerciales; iii) si remezcla, transforma o crea a partir del material, no podrá distribuir el material modificado.
3. Condiciones de auto-archivo. Se permite y se anima a los autores a difundir electrónicamente las versiones pre-print (versión antes de ser evaluada) y/o post-print (versión evaluada y aceptada para su publicación) de sus obras antes de su publicación, ya que favorece su circulación y difusión más temprana y con ello un posible aumento en su citación y alcance entre la comunidad académica. Color RoMEO: verde.





