The Institutional Framework for Work in the Mines of Greece: Occupational Health and Safety and the case of Lead Poisoning (1861-1940)
Resumen
El artículo investiga la formación histórica del marco institucional para el trabajo en las minas en Grecia, con respecto a la salud y seguridad ocupacional. En un segundo nivel, el artículo se centra en el discurso médico en Grecia sobre la enfermedad profesional específica del envenenamiento por plomo y el papel jugado por el Estado, las empresas mineras y los médicos en el reconocimiento de la enfermedad.
La definición de la intoxicación por plomo como enfermedad profesional dada a los mineros por médicos especialistas fue una cuestión política, que se determinó en términos históricos. Los médicos utilizaron su conocimiento científico no sólo como herramienta para la economía política de la salud, sino también como medio para combatir la cuestión social mediante reformas e intervención total en la vida cotidiana, el trabajo y el ocio de los mineros. En el caso del reconocimiento del envenenamiento por plomo, se evidencia una confrontación cultural que caracterizó el conflicto entre la clase media culta y la clase obrera en Grecia, desde finales del siglo XIX.
Las fuentes utilizadas son principalmente la legislación, informes estatales de la Inspección de Minas e informes médicos.
Descargas
Citas
Aggelis, Alexandros, Ιατρική της εργασίας και βιομηχανική ιατρική, Athens 1973.
Avdela, Efi, «Το αντιφατικό περιεχόμενο της κοινωνικής προστασίας: η νομοθεσία για την εργασία των γυναικών στη βιομηχανία (19ος- 20ός αιώνας) », Τα Ιστορικά 11 (1989), 339-360.
Avdela, Efi, « “To the most weak and needy”: Women’s Protective Labor Legislation in Greece», in Ulla Wikander, Alice Kessler Harris and Jane Lewis (eds.), Protecting Women. Labor Legislation in Europe, the United States, and Australia, 1880-1920, Urbana 1995, 290-317.
Avdela, Efi, “Contested Meanings: Protection and Resistance in Labour Inspectors’ Reports in 20th c. Greece”, Gender & History 9/2 (1997), 310-332.
Bordeaux, Michele, «Nouvelle et périmée: la loi du 19 mai 1874 sur le travail des enfants et des filles mineures employés dans l’industrie», Jean-Pierre Le Crom (ed.), Deux siècles de droit du travail. L'histoire par les lois, Paris 1998, 45-59.
Bruno Anne Sophie, Geerkens Eric, Hatzfeld Nicolas & Omnès Catherine (eds.) La santé au travail, entre savoirs et pouvoirs (19e-20e siècles), Rennes2011.
C045 – Underground Work (Women) Convention, 1935 (No. 45), Convention Concerning the Employment of Women on Underground Work in Mines of all Kinds (Entry into Force: 30 May 1937), available at https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO:12100:P12100_ILO_CODE:C045;
last accessed 20 July 2019.
Doanides, Ioannes, Τα μεταλλεία, Athens 1904.
Gier, Jaclyn J., & Mercier, Laurie (eds), Mining Women: Gender in the Development of a Global Industry, 1670 to 2005, New York, 2006.
Humphries, Jane, “Protective Legislation, the Capitalist State, and Working-Class Men: The Case of the 1842 Mines Regulation Act”, Feminist Review, 7 (1981), 1–33.
Inspectorate of Mines, Κανονισμός των Μεταλλευτικών Εργασιών, Athens 1911.
Kordellas, Andreas, Ο μεταλλευτικός πλούτος της Ελλάδος, Athens 1902.
Kritikos, M., & Zarras, I., Εργατική και κοινωνική νομοθεσία, Athens 1929.
Lehrer, Susan, Origins of Protective Labor Legislation for Women, 1905-1925, New York 1987.
Leon, George, “The Greek Labor Movement and the Bourgeois State, 1910-1920”, Journal of the Hellenic Diaspora IV/4 (1978), 5-28.
Liakopoulos Elias, Κώδιξ της ελληνικής νομοθεσίας περιλαμβάνων άπασαν την ισχύουσαν εν Ελλάδι νομοθεσίαν, Μεταλλεία, Athens 1898.
Liakos, Antonis, Εργασία και πολιτική στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Το Διεθνές Γραφείο Εργασίας και η ανάδυση των κοινωνικών θεσμών, Athens 1993.
Lixouriotis, Yannis, «Προστατευτικός νομοθετικός παρεμβατισμός και η εμφάνιση του εργατικού δικαίου στην Ελλάδα: η περίπτωση της παιδικής εργασίας», Mavrogordatos G. & Hatziiossif Christos (eds.), Βενιζελισμός και αστικός εκσυγχρονισμός, Herakleion 1992, p….
Ministry of National Economy, Η εκμετάλλευσις των μεταλλείων της Ελλάδος κατά το έτος 1910, Athens 1911.
Ministry of National Economy, Μεταλλευτική Νομοθεσία, v. Β΄: Γενικά περί μεταλλείων, Athens 1917 (1917a).
Ministry of National Economy, Μεταλλευτική Νομοθεσία, v. Ε΄: Εργασία, Athens 1917 (1917b).
Omnès, Catherine, «Jalons pour une histoire comparée de la santé au travail», Histoire et Sociétés. Revue européenne d’ histoire sociale 23 (2007) 6-21.
Omnès, Catherine, Bruno, Anne Sophie (eds.), Les mains inutiles. Inaptitude au travail et emploi en Europe, Paris 2004.
Papadimitriou, Solon, Στοιχεία του Ελληνικού Μεταλλευτικού Δικαίου, Athens 1921.
Papadopoulos, Georgios, Η μολυβδίασις και άλλαι επαγγελματικαί νόσοι εν ταις μεταλλουργείοις Λαυρίου, Labour Inspectorate, Athens 1935.
Papastefanaki, Leda, Εργασία, τεχνολογία και φύλο στην ελληνική βιομηχανία. Η κλωστοϋφαντουργία του Πειραιά (1870–1940), Herakleion 2007.
Papastefanaki, Leda «Από την “υγιεινή των επιτηδευμάτων” στην “ηυξημένην νοσηρότητα της εργατικής τάξεως”: η επαγγελματική υγεία στην Ελλάδα, 1870-1940», Proceedings of the Conference Δημόσια υγεία και κοινωνική πολιτική. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και η εποχή του, Athens 2008, 265-288.
Papastefanaki, Leda, “Politics, modernisation and public health in Greece (1900-1940): the case of occupational health”, in Christian Promitzer, Sevasti Trubeta & Marius Turda (eds), Health, Hygiene and Eugenics in Southeastern Europe to 1945, Central European University Press, Budapest-New York 2011, 165 – 191.
Papastefanaki, Leda, “Mining engineers, industrial modernization and politics in Greece, 1870-1940”, The Historical Review/La Revue Historique v. XIII (2016), 71-115.
Papastefanaki, Leda, Η φλέβα της γης. Τα μεταλλεία της Ελλάδας, 19ος-20ός αιώνας, Athens 2017.
Papastefanaki, Leda, “Family, Gender, and Labour in the Greek Mines, 1860–1940”, International Review of Social History 65/2 (August 2020), 267-288.
Papavasileiou, Socrates A., Έκθεσις περί της επιθεωρήσεως εν Λαυρείω μεταλλείων ιδία δε περί των αιτίων των παρά τη Γαλλική Εταιρεία των Μεταλλείων Λαυρείου συμβαινόντων εις τους εργάτας δυστυχημάτων και της κατά το εφικτόν προλήψεως αυτών, Υπουργείον Οικονομικών, Τμήμα Μεταλλείων και Μονοπωλίων, Athens 1893.
Riginos, Michalis, Μορφές παιδικής εργασίας στη βιομηχανία και τη βιοτεχνία, 1870-1940, Athens 1995.
Roilos, Georgios, Περί επαγγελματικού κινδύνου και της σχετικής ελληνικής νομοθεσίας (Εργατικά ατυχήματα), Athens 1928.
Romano Barragán Rossana & Papastefanaki Leda, “Women and Gender in the Mines: Challenging Masculinity Through History: An Introduction”, International Review of Social History, 65/2 (August 2020), 191-230, 231.
Savvas, Constantinos, Λόγος εναρκτήριος εις το μάθημα της Υγιεινής και Μικροβιολογίας εκφωνηθείς τη 15η Νοεμβρίου 1900, Athens 1900.
Savvas, Constantinos, Εγχειρίδιον Υγιεινής, Athens 1907.
Savvas, Constantinos, Manoussos, Panayiotis, Kyriazidis, C., Περί της υγιεινής καταστάσεως των μεταλλείων και μεταλλουργείων της Γαλλικής Εταιρείας των Μεταλλείων Λαυρείου, Athens 1919.
Troupakis, Angelos, Η θεωρία του επαγγελματικού κινδύνου, Athens 1929.
Tzatzanis, Manos, Αι κοινωνικαί ασφαλίσεις αλλαχού και εν Ελλάδι, v. Ι, Athens 1937.
Uffner, Theodore, Έκθεσις περί των αιτίων των εν Λαυρείω εν τοις μεταλλείοις της Γαλλικής Εταιρείας συμβαινόντων συχνοτάτων δυστυχημάτων τοις εργάταις και της δυνατής αυτών προλήψεως, Athens 1893.
Wikander Ulla, Kessler-Harris Alice & Lewis Jane (eds.), Protecting Women: Labor Legislation in Europe, the United States, and Australia, 1890-1920, Urbana1995.
Las obras que se publican en esta revista están sujetas a los siguientes términos:
1. El Servicio de Publicaciones de la Universidad de Murcia (la editorial) conserva los derechos patrimoniales (copyright) de las obras publicadas, y favorece y permite la reutilización de las mismas bajo la licencia de uso indicada en el punto 2.
2. Las obras se publican en la edición electrónica de la revista bajo una licencia Creative Commons Reconocimiento-NoComercial-SinObraDerivada 3.0 España (texto legal). Se pueden copiar, usar, difundir, transmitir y exponer públicamente, siempre que: i) se cite la autoría y la fuente original de su publicación (revista, editorial y URL de la obra); ii) no se usen para fines comerciales; iii) se mencione la existencia y especificaciones de esta licencia de uso.
3. Condiciones de auto-archivo. Se permite y se anima a los autores a difundir electrónicamente las versiones pre-print (versión antes de ser evaluada) y/o post-print (versión evaluada y aceptada para su publicación) de sus obras antes de su publicación, ya que favorece su circulación y difusión más temprana y con ello un posible aumento en su citación y alcance entre la comunidad académica. Color RoMEO: verde.
